بررسی عناصر دستور تاریخی در کتابهای جامع الحکمتین و زادالمسافرین

thesis
abstract

چکیده ناصرخسرو (481-394 ه‍ . ق.)، شاعر پرآوازه ای که نام او با دره یمگان و اسماعیلیان گره خورده است، علاوه بر مهارت در شعر و شاعری، آثار منثوری نیز در مسائل کلامی و فلسفی دارد. وی کتاب جامع الحکمتین را در جواب قصیده ابوالهیثم به تحریر رساند و زادالمسافرین را نیز در ردّ شبهات و توضیح مسائل فلسفی و کلامی مورد نظر خود به نگارش درآورد. در این پایان نامه، بعد از پرداختن به شرح حال ناصرخسرو و مختصری درباره آثار وی، مباحث مربوط به دستور تاریخی در دو کتاب جامع الحکمتین و زادالمسافرین را در 7 فصل (فعل، اسم، صفت، ضمیر، قید، حروف و وندها) مورد بررسی قرار داده ایم. هر چند عناصر دستور تاریخی در هر دو اثر دیده می شود، امّا وجود این عناصر در جامع الحکمتین، برجسته تر و پررنگ تر است. ناصرخسرو از لحاظ ویژگی های سبکی و دستوری، تابع و همراه با دوره و عصر خود است به گونه ای که تنها چند ویژگی سبکی شخصی می توان برای آثار منثور او در نظر گرفت. در مجموع، ویژگی های دستور تاریخی در جامع الحکمتین و زادالمسافرین، پربسامد و نزدیک به نثر دوره اوّل است. بعضی از این ویژگی ها، در تمام کتاب و صفحات مشاهده می شود و بعضی دیگر، کاربردی انگشت شمار و اندک دارند، که از مهمترین آنها به موارد ذیل می توان اشاره کرد: 1- کاربرد ماضی بعید از فعل «بودن»؛ 2- مجهول ساختن افعال معلوم با معین فعل های «آمدن» و «شدن»؛ 3- کاربرد فعل های آغازی؛ 4- نکره آوردن اسم با استعمال لفظی «یکی»؛ 5- کاربرد افعال کهن چون «آهنجیدن» و «الفنجیدن»؛ 6- جمع کلمات مختوم به الف بدون الحاق «ی»؛ 7- جمع بستن برخی اسامی جمع، چون: مردمان، خلقان، گروهان. کلید واژه ها ناصرخسرو، زادالمسافرین، جامع الحکمتین، دستور تاریخی، نثر دوره اوّل.

First 15 pages

Signup for downloading 15 first pages

Already have an account?login

similar resources

بررسی عناصر دستور تاریخی در کتابهای جامع الحکمتین و زادالمسافرین

ناصرخسرو (481-394 ه‍ . ق.)، شاعر پرآوازه ای که نام او با دره یمگان و اسماعیلیان گره خورده است، علاوه بر مهارت در شعر و شاعری، آثار منثوری نیز در مسائل کلامی و فلسفی دارد. وی کتاب جامع الحکمتین را در جواب قصیده ابوالهیثم به تحریر رساند و زادالمسافرین را نیز در ردّ شبهات و توضیح مسائل فلسفی و کلامی مورد نظر خود به نگارش درآورد. در این پایان نامه، بعد از پرداختن به شرح حال ناصرخسرو و مختصری درباره ...

بررسی عناصر دستور تاریخی در کتاب تاریخ سیستان

از ویژگی های بارز اغلب آثار دوره نخستین زبان فارسی دری، سادگی بیان، ایجاز و اختصار و رسایی مفهوم است که به دلیل پیروی نویسندگان از زبان گفتار آن روزگار، دارای نشانه های پر شماری از کاربرد واژگان کهن، ترکیبات، تعبیرات و اصطلاحات و چگونگی پیوندهای جمله های زبان گفتگوست. و طبیعی است که شناخت این عناصر و آگاهی از پیشینه آنها موجب سهولت دستیابی اهل تحقیق و پژوهش به جریان تحوّل زبان در طول تاریخ شده و...

15 صفحه اول

سیر تاریخی تألیف کتابهای درسی در ایران

در این مقاله بنابر ضرورت آشنایی با سیر تحول کتابهای درسی ریاضی و اهمیت نقشی که دارالفنون در این مورد داشته است، ابتدا ریشه های تاریخی این دوره مرور شده و سپس کتابهای درسی ریاضی مدرسه ای بر مبنای برنامه های درسی، بررسی و دسته بندی شده اند.

full text

سیر تاریخی تألیف کتابهای درسی در ایران

در این مقاله بنابر ضرورت آشنایی با سیر تحول کتابهای درسی ریاضی و اهمیت نقشی که دارالفنون در این مورد داشته است، ابتدا ریشه های تاریخی این دوره مرور شده و سپس کتابهای درسی ریاضی مدرسه ای بر مبنای برنامه های درسی، بررسی و دسته بندی شده اند.

full text

بررسی فعل از منظر دستور تاریخی در تفسیر فارسی جامع الستین

در این پژوهش، فعل در تفسیر فارسی جامع الستین للطائف البساتین مورد بررسی قرار می گیرد. دستور، علم نشانه شناسی(semiologie) است. دستور تاریخی با مطالعات زبان شناس سوئیسی دو سوسور در آغاز قرن بیستم وارد مرحله جدیدی شد. پژوهش نشانه شناختی برای روشن شدن معانی و کاربردهای دستوری همه ی متون در هر زبانی لازم است، به ویژه در مطالعات تاریخ زبانی. مطالعه ی زبان تاریخی، از وظایف زبان شناسی است، امّا برای مح...

بررسی عناصر و مضامین دینی و میهنی در اشعار کتابهای فارسی دوره‌ی راهنمایی

به نظر بسیاری از پژوهندگان آموزش و پرورش، بنیان‌های فکری، فرهنگی، ملی و مذهبی هر نسلی در روزگار کودکی و نوجوانی نهاده می‌شود؛ شکل­گیری و برآمدن بخش مهمی از این بنیان‌ها نیز بر عهده‌ی نظام آموزش و پرورش هر کشور است و تألیف کتاب‌های درسی مناسب از مهم‌ترین ابزارهای این بنیان­سازی‌ها به شمار می‌رود. در کتاب‌های فارسی دوره‌ی راهنمایی تحصیلی، مجموعاً حدود 45 شعر مستقل یا آمیخته به نثر از شاعران مختلف ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه یزد

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023